Engelli bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve toplumsal hayata daha kolay katılım sağlamalarını desteklemek amacıyla Türkiye’de önemli teşvikler sunulmaktadır. %90 ve üzeri engelli raporuna sahip bireyler, araç alımlarında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyetinden faydalanarak ciddi indirimlerle araç sahibi olabilmektedir. Bu kapsamda, araç fiyatlarının nasıl hesaplandığı, gerekli belgeler ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. Yazımızda, 2024 yılı için güncel verilere dayalı olarak %90 engelli araç indirimi hesaplaması ve avantajlarını detaylı bir şekilde ele alıyoruz. Eğer siz de bu avantajlardan nasıl yararlanabileceğinizi öğrenmek istiyorsanız, yazımızı keşfedin!
Engelli Araç Alımında ÖTV ve KDV Muafiyeti
Türkiye’de engelli bireyler, belirli şartlar altında araç alımlarında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) indirimlerinden veya muafiyetlerinden yararlanabilirler. Bu avantajlar, engellilik oranına ve aracın özelliklerine göre değişiklik göstermektedir.
- %90 ve Üzeri Engellilik Oranı: Engellilik oranı %90 ve üzerinde olan bireyler, ÖTV’den tamamen muaf olarak araç satın alabilirler. Bu durumda, aracın vergisiz fiyatı üzerinden sadece KDV ödenir.
- %40 ile %89 Arası Engellilik Oranı: Engellilik oranı %40 ile %89 arasında olan bireyler, belirli şartlar altında ÖTV indiriminden faydalanabilirler. Bu indirim oranı yaklaşık %26,3 olarak uygulanır. Ayrıca, KDV oranı da %18 yerine %15,25 olarak hesaplanır.
2024 Yılı İçin ÖTV Muafiyet Limiti
1 Ocak 2024 itibarıyla, engelli bireylerin ÖTV muafiyetiyle satın alabilecekleri araçların vergiler dahil maksimum fiyatı 1.591.200 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın üzerindeki araçlar için ÖTV muafiyeti uygulanmaz.
Engelli Araç Fiyatı Hesaplama Örneği
Örneğin, vergiler dahil satış fiyatı 1.591.200 TL olan bir araç için hesaplama şu şekilde yapılır:
- Aracın Vergisiz Fiyatı: 1.591.200 TL / 1,80 (ÖTV oranı %80) = 884.000 TL
- ÖTV Tutarı: 884.000 TL x %80 = 707.200 TL
- KDV Tutarı: (884.000 TL + 707.200 TL) x %18 = 286.032 TL
- Toplam Vergiler: 707.200 TL (ÖTV) + 286.032 TL (KDV) = 993.232 TL
- Engelli İndirimli Fiyat: 884.000 TL (vergisiz fiyat) + 132.600 TL (KDV) = 1.016.600 TL
Bu hesaplama sonucunda, engelli birey için aracın indirimli fiyatı 1.016.600 TL olacaktır.
Engelli Araç Alım Şartları
- Engelli Raporu: Engellilik durumunu gösteren resmi sağlık raporu gereklidir.
- Ehliyet: Aracı engelli bireyin kendisi kullanacaksa, engeline uygun sürücü belgesi (örneğin, H sınıfı ehliyet) alınmalıdır.
- Araç Özellikleri: Engellilik durumuna göre, aracın özel tertibatlı olması gerekebilir.
Gerekli Belgeler
- Engelli sağlık kurulu raporu
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- İkametgah belgesi
- Özel tertibat gerektiren durumlar için ilgili rapor
- Aracı başkası kullanacaksa noter onaylı vekaletname
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Araç Satış Süresi: ÖTV muafiyetiyle alınan araçlar, 5 yıl boyunca satılamaz. Satılması durumunda, muaf tutulan ÖTV’nin ödenmesi gerekir.
- Kullanım Kısıtlamaları: ÖTV muafiyetiyle alınan araçlar, engelli bireyin birinci derece yakınları tarafından kullanılabilir.
- Araç Seçimi: ÖTV muafiyetinden yararlanmak için aracın vergiler dahil fiyatının 1.591.200 TL’yi aşmaması gerekmektedir.
Engelli bireyler, bu avantajlardan yararlanarak daha uygun fiyatlarla araç sahibi olabilirler. Ancak, yasal prosedürlerin doğru bir şekilde takip edilmesi ve gerekli belgelerin eksiksiz hazırlanması önemlidir.
%90 ve Üzeri Engelli Raporuyla Araç Alımı Hakkında Kapsamlı Rehber
Türkiye’de, %90 ve üzeri engellilik raporuna sahip bireyler belirli şartlar altında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti ve Katma Değer Vergisi (KDV) indiriminden yararlanarak araç satın alabilirler. Bu hak, engelli bireylerin yaşam kalitesini artırmak amacıyla sağlanmaktadır.
%90 Engelli Raporuyla Araç Alımı Şartları
1. Engelli Sağlık Kurulu Raporu
- Engelli bireyin %90 ve üzeri engellilik oranını belirten, tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınmış resmi sağlık raporu gereklidir.
- Raporun mutlaka “sürekli” ibareli olması ve rapor üzerinde engellilik oranının net şekilde belirtilmesi şarttır.
2. Aracın ÖTV Muafiyeti Kapsamında Olması
- ÖTV muafiyetinden yararlanılabilmesi için aracın vergiler dahil fiyatı, 1.591.200 TL’yi aşmamalıdır (2024 yılı için geçerli limit).
- Araç binek otomobil, SUV, veya hafif ticari araç kategorisinde olabilir.
3. Engelli Bireyin Sürücü Olması Gerekmez
- %90 ve üzeri engelli bireylerin araç alımlarında, aracı kullanacak kişinin engelli olması gerekmez. Araç, engelli bireyin yakınları tarafından kullanılabilir.
Araç Alımında Uygulanan Vergi Muafiyetleri
- Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Muafiyeti
- %90 ve üzeri engelli raporuna sahip bireyler için araç alımlarında ÖTV tamamen kaldırılır.
- Bu durum, aracın fiyatında büyük bir indirime neden olur çünkü ÖTV oranı genellikle %50 ile %80 arasında değişmektedir.
- Katma Değer Vergisi (KDV) Avantajı
- ÖTV’den muafiyet sonrası hesaplanan tutar üzerinden %18 KDV uygulanır. ÖTV’nin sıfırlanması, KDV’nin de daha düşük bir tutardan hesaplanmasını sağlar.
Araç Alım Süreci
1. Gerekli Belgeler
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu (%90 ve üzeri oranı belirten)
- Kimlik fotokopisi
- Engelli bireyin ikametgah belgesi
- Varsa noter onaylı vekaletname (engelli birey araç satın alma işlemini kendi gerçekleştiremiyorsa)
- Aracı kullanacak kişinin ehliyet fotokopisi
2. Bayiden Araç Seçimi
- Bayide aracın ÖTV muafiyeti kapsamına uygun olduğundan emin olun.
- Vergiler dahil fiyatın limitin altında olduğunu kontrol edin.
3. Muafiyet İşlemleri
- Bayi, engelli raporunu ve gerekli belgeleri vergi dairesine ileterek ÖTV muafiyeti başvurusunda bulunur.
- Onay sonrası, araç engelli bireyin üzerine kayıt edilir.
Araç Fiyatı Hesaplama
ÖTV muafiyeti sonrası bir aracın fiyatını hesaplamak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Örnek:
- Aracın vergiler dahil fiyatı: 1.500.000 TL
- ÖTV oranı: %80
- Vergisiz Fiyatı Hesaplayın:
1.500.000 TL ÷ 1,80 = 833.333 TL - ÖTV’yi Çıkartın:
ÖTV: 833.333 TL x %80 = 666.667 TL
Vergisiz fiyat üzerinden ÖTV kaldırılır. - KDV’yi Hesaplayın:
(833.333 TL + 0 TL) x %18 = 150.000 TL - Son Fiyat:
833.333 TL (vergisiz fiyat) + 150.000 TL (KDV) = 983.333 TL
Sonuç: Araç, engelli birey için 983.333 TL‘ye satın alınabilir.
ÖTV Muafiyetli Araç Alımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Araç Satış Süresi
- ÖTV muafiyetiyle alınan araçlar, 5 yıl boyunca satılamaz. Satılması durumunda muafiyetle kazanılan ÖTV tutarı ödenmek zorundadır.
- Kullanım Kısıtlamaları
- Araç sadece engelli bireyin birinci derece yakınları tarafından kullanılabilir. Bu kişiler dışında kullanım tespit edilirse cezai işlem uygulanabilir.
- Vergi Limitinin Takibi
- ÖTV muafiyetli araç alımında her yıl limit değişebilir. Bu nedenle alım yapmadan önce güncel limit kontrol edilmelidir.
Kimler Araç Kullanabilir?
- Engelli bireyin kendisi: Eğer fiziksel olarak sürüş yapabiliyorsa, özel tertibatlı araç kullanabilir.
- Birinci derece yakınları: Engelli bireyin anne, baba, çocukları veya vasisi aracı kullanabilir.
2024 Yılı için Güncel Limitler ve Koşullar
- ÖTV muafiyet limiti: 1.591.200 TL
- Muafiyetle alınacak araçlarda motor hacmi sınırlaması yoktur. Ancak bu tutar aşılmamalıdır.
Avantajlar ve Faydalar
- ÖTV’nin sıfırlanması ve KDV’nin düşük tutardan hesaplanması, engelli bireyler için büyük bir maliyet avantajı sağlar.
- %90 engelli raporuyla alınan araçlar, bireyin sosyal hayata daha kolay katılmasını destekler.
Sonuç
%90 ve üzeri engelli raporuna sahip bireyler, ÖTV muafiyeti ile araç alımlarında ciddi indirimlerden yararlanabilir. Bu haklardan faydalanmak için belgelerin eksiksiz hazırlanması ve yasal şartların yerine getirilmesi gereklidir.
Eğer bu konuda özel bir durumunuz varsa veya daha fazla bilgiye ihtiyacınız olursa, sorularınızı paylaşabilirsiniz! 😊
